«Ҫӗнтерӳшӗн» хаҫат иртнӗ уйӑхра 85 ҫул тултарчӗ. Нарӑсӑн 8-мӗшӗнче ҫак куна чаплӑ уяв туса палӑртнӑччӗ. Ҫитес эрнери шӑматкун вара, пуш уйӑхӗн 11-мӗшӗнче, хаҫат мини-футбол ӑмӑртӑвне ирттерет, пурне те хутшӑнма чӗнет. Мечӗк хӑвалас тесен 7 ҫынран кая мар ушкӑн йӗркелемелле, тата тепӗр ҫын представитель тивӗҫне пурнӑҫламалла.
Ӑмӑрту Йӗпреҫри «Патвар» ятлӑ вӑй-хал культурипа сиплев комплексӗнче иртмелле. Пуҫламӑшӗ 10 сехетре.
Ку турнира хаҫат кашни ҫул ирттерет. Ҫӗнтерӳҫӗ куҫакан кубока тивӗҫет. Ҫавӑн пекех ушкӑнри кашни ҫынна ҫурҫуллӑх хаҫат ҫырӑнса параҫҫӗ, медальпе чыслаҫҫӗ. 2-мӗшпе 3-мӗш вырӑн йышӑннисене диплом парӗҫ тата медальсем.
Кӑҫалхи ҫулӑн пӗрремӗш уйӑхӗнче Улатӑр хулин хысни хӗсӗннӗ. Иртнӗ ҫулхи кӑрлач уйӑхӗпе танлаштарсан, унтисен хыснине укҫа-тенкӗ 15,9% сахалтарах кӗнӗ. Элӗк районӗнче 11,5% чакнӑ.
«Хыпар» издательство ҫурчӗн сайчӗ Чӑваш Енӗн Финанс министерстви пӗлтерни тӑрӑх хыпарланине ӗненсен, кӑҫалхи нарӑс уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне муниципалитетсен бюджетне налук тата налук мар тупӑш пурӗ 544,9 млн тенкӗ кӗнӗ. Асӑннӑ суммӑран 399,9 миллионӗ — налук.
Пӗлтӗрхи ҫак вӑхӑтрипе танлаштарсан тупӑш шайне 19 районта ӳстернӗ. Уйрӑмах аван ӗҫленисен шутӗнче Ҫӗрпӳ (ӳсӗм 64,1%), Шупашкар (33,0%), Йӗпреҫ (17,2%), Красноармейски (17,0%) тата Шӑмӑршӑ (16,6%) районӗсене асӑннӑ. Ҫав вӑхӑтрах хӑйсем туса илекен тупӑш виҫи ҫичӗ муниципалитетра чакнӑ.
Паян, нарӑс уйӑхӗн 20-мӗшӗнче, Чӑваш Енӗн Правительствин ларӑвӗнче пурӑнма юрӑхсӑра тухнӑ ҫуртсенчен ҫынсене хӑтлӑ хваттерсене куҫарассине пӑхса тухнӑ. 2013–2017 ҫулсенче Чӑваш Республикинче 13,5 пин ҫынна ҫурт-йӗрпе тивӗҫтермелле. Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин хушӑвӗпе килӗшӳллӗн, ҫак ӗҫе кӑҫалхи авӑн уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне йӗркелесе ҫитермелле.
Республикӑн строительство министрӗ Владимир Михайлов палӑртнӑ тӑрӑх, яваплӑха туйса ӗҫлемен строительство организацийӗсене пула хӑш-пӗр кӑлтӑк пур. Графикран юлса ӗҫлекен районсем хушшинче Йӗпреҫе, Сӗнтӗрвӑррине асӑннӑ. «Санар-Строй» компани нумай хваттерлӗ икӗ ҫурта вӑхӑтра туса пӗтермен. Ҫӗмӗрле районӗнче те чӑрмав пур. Шупашкар хулинче те подрядчик хӑй ӗҫне туллин пурнӑҫламанни курӑнать.
«Ҫынсен хӑтлӑ хваттерсенче пурӑнмалла. Вӗсем вара паянхи кун та куҫаймаҫҫӗ. Енчен те ӗҫлеме пӗлместӗр пулсан, мӗн ма конкурссене хутшӑнса объектсене илетӗр, социаллӑ пӗлтерӗшлӗ патшалӑхӑн программисемпе кӑлтӑксем туса пыратӑр?», — тенӗ Михаил Игнатьев Элтепер ҫӳлерех асӑннӑ организацисен ертӳҫисене.
Нарӑсӑн 2-мӗшӗнче Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев Йӗпреҫ районӗнче пулнине эпир пӗлтернӗччӗ. Муниципалитетӑн иртнӗ ҫулхи ӗҫ-хӗлӗпе паллашма Шупашкартан пырса ҫитнисене вырӑнти тӳре-шара хӑйсен тӑрӑхӗнчи пурнӑҫ пирки отчетланӑ.
Республикӑран кайнисем те трибуна умне тухнӑ. Михаил Игнатьев обществӑлла апатлану предприятийӗсен тавар ҫаврӑнӑшӗпе район Чӑваш Енре чи начарри пулнишӗн ӳпкеленӗ.
Пухура пулнӑ Андрей Иванов журналист пӗлтернӗ тӑрӑх, «Пӗрлӗхлӗ Раҫҫей» партин регионти ертӳҫи, чӑваш парламенчӗн депутачӗ Николай Малов йӗпреҫсене хӳтӗлеме пӑхнӑ. Вӑл шухӑшланӑ тӑрӑх, обществӑлла апатланури тавар ҫаврӑнӑшӗ чакнин сӑлтавӗнчен пӗри уйрӑлакансен хисепӗ 12 процент сахалланнипе ҫыхӑннӑ. Николай Малов шучӗпе, ҫемьесем арканманнине кура «килте лайӑхрах та тутлӑрах пӗҫереҫҫӗ».
Пӗремӗкӗн тутишӗн мар, ячӗшӗн. Чӑваш Ен Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗнер, нарӑсӑн 2-мӗшӗнче, Йӗпреҫ районӗнче пулнӑ. Пысӑк шайри пуҫлӑхсем е пысӑк мероприятисем иртнӗ чух тӗрлӗ курав йӗркелеҫҫӗ те, асӑннӑ муниципалитет та вырӑнти аталанупа паллаштарас тӗллевпе ун пеккине хатӗрленӗ.
Михаил Игнатьев культура центрӗнчи фойере райпо стенчӗ патӗнче чарӑнса тӑнӑ. Йӗпреҫре пулнӑ Андрей Иванов журналист «Правда ПФО» интернет-хаҫатра хыпарланӑ тӑрӑх, Михаил Игнатьев «Волжские» пӗремӗке асӑрханӑ. Республика ертӳҫине ку ят тӗлӗнтернӗ. Ку вӑл йӗркеллӗ пулӑм мар, пӗремӗк «Ибресинские» ятлӑ пулмалла тенӗ республика пуҫлӑхӗ. «Брэнд пулать!» — тенӗ Михаил Васильевич райпо пайташне.
Илемлетме усӑ курнӑ тулӑ пучахне те асӑрханӑ республика ертӳҫи. «Тулли сирӗн мар-тӑр?» — кӑсӑкланнӑ вӑл. «Пирӗн! Тин ҫеҫ хиртен!» — куҫ хупмасӑр тыттарнӑ (урамра шартлама тӑнӑ чух, пӗҫ кӑкӗ таран юр выртнӑ чух уйра пучах ешермесси паллӑ ӗнтӗ) райпо ӗҫченӗ.
Чӑваш Енре Ҫамрӑк моряксен XIV пуххи иртнӗ. Унта шкул ачисен 39 команди пуҫтарӑннӑ. Канаш, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар хулисенчен, Йӗпреҫ, Канаш, Сӗнтӗрвӑрри, Муркаш, Пӑрачкав, Елчӗк районӗсенчен 100 ытла ҫамрӑк армеец пуҫтарӑннӑ. Вӗсем аслӑ тата кӗҫӗн ушкӑнсене пайланса малти вырӑнсене йышӑнассишӗн ӑмӑртнӑ. Хамӑр тӑрӑхри маттур ачасемпе пӗрлех Чикмери (Мари Эл) «Паллада» парус клубӗн пайташӗсем те хутшӑннӑ.
Ӑмӑртӑва ДОСААФӑн Шупашкарти пӗрлешӗвӗ тата ЧР Вӗренӳ министерствин «ЮНИТЭКС» центрӗ йӗркеленӗ. Пӗрремӗш вырӑна аслӑраххисенчен Шупашкарти 37-мӗш шкулти ачасем тухнӑ, иккӗмӗшне — республикӑн тӗп хулинчи 6-мӗш шкултисем, виҫҫӗмӗшне — хулари 3-мӗш тата Муркаш районӗнчи Мӑн Сӗнтӗртисем. Кӗҫӗннисенчен мӑн сӗнтӗрсем мала тухнӑ, иккӗмӗшӗнче — Шупашкарти 37-мӗш шкултисем, виҫҫӗмӗшӗнче — Йӗпреҫ районӗнчи Ҫӑкалӑхри ачасем.
| КӐР | 27 |
Кӑрлач уйӑхӗн 25-мӗшӗнчен пуҫласа Чӑваш Енре карантин пулмӗ. Ӑна пӑрахӑҫланӑ. Ку хушӑва ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев алӑ пуснӑ.
Карантина официаллӑ майпа пӑрахӑҫланӑ пулсан та утӑ уйӑхӗн 25-мӗшӗччен сыснасене тата унӑн ашне республика тулашне илсе тухма, пӗрремӗш тата иккӗмӗш зонӑсенче сысна сутма, ку зонӑсенчен ҫак выльӑха туянма юрамасть.
Аса илтерер: пӗрремӗш зонӑна Йӗпреҫ районӗнчи Березовка, Калиновка, Ҫӗнӗ пурнӑҫ, XI лет Чувашии ялсем, Пӑрачкав районӗ лекнӗ.
Иккӗмӗш зонӑра — Улатӑр, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Комсомольски, Пӑрачкав, Шӑмӑршӑ, Ҫӗмӗрле районӗсем, Улатӑр тата Ҫӗмӗрле хулисем лекнӗ.
Палӑртмалла: карантина пӗлтӗрхи раштавӑн 14-мӗшӗнче йышӑннӑ. Ун чухне вӑрманта хир сыснисен виллисене тупнӑ. Вӗсем Африка мурӗнчен вилни паллӑ.
Чӑваш Енри онкологсемпе кардиологсем районсемпе хуласене тухса ҫынсен сывлӑхне тӗрӗслӗҫ. Чире иртерех палӑртсан ӑна сиплеме ҫӑмӑл тесе ирттерекен ҫак акцие Республикӑри онкологи диспансерӗн тата Республикӑри кардиологи диспансерӗн специалисчӗсем хутшӑнаҫҫӗ. Онкологсем кашни районпах хулана ҫитесшӗн, кардиологсем 13 хутчен тухса кӗме палӑртнӑ.
Чӑваш Енӗн Сывлӑх сыхлав министерстви тухтӑрсем ҫывӑх вӑхӑтра ӑҫта ҫитессине пӗлтернӗ. Икӗ кун каялла онкологсем Ҫӗмӗрле районӗнче пулнӑ. Йӗпреҫ районне вӗсем нарӑсӑн 1-мӗшӗнче кайӗҫ, ҫав уйӑхӑн 8-мӗшӗнче Красноармейски районӗнче пулӗҫ, 15-мӗшӗнче — Куславкка районӗнче.
Вырӑна тухса ирттерекен кӑҫалхи пӗрремӗш консультацие кардиологсем Элӗк районӗнчен тытӑнӗҫ. Унта вӗсем нарӑсӑн 8-мӗшӗнче ҫитӗҫ. Пуш уйӑхӗн 9-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнче пулӗҫ, ака уйӑхӗн 5-мӗшӗнче — Вӑрмар районӗнче.
РФ Следстви комитечӗн Чӑваш Енри следстви управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, республикӑра татах ҫынсем шӑнса вилнӗ. Нумаях пулмасть тӑватӑ ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ.
Кӑрлач уйӑхӗн 21-мӗшӗнче Канаш районӗнчи Шӑхасан ялӗнче мунчара 70-ти арҫыннӑн вилнине тупнӑ. Унӑн пӳрчӗ ҫунса кайнӑ пулнӑ, вӑл мунчара пурӑннӑ.
Кӑрлачӑн 18-мӗшӗнче Йӗпреҫ районӗнчи Хурамалта 65-ри арҫын вутӑ сарайӗнче шӑнса вилнӗ. Вӑл хӑнара эрех ӗҫни паллӑ. Ҫӗрле киле кайма тухнӑ, анчах ҫитеймен.
Ҫав кунах Ҫӗмӗрле хулинче 52-ри арҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ. Вӑл килтен тухса кайнӑ та ҫывӑрма таврӑнман.
Кӑрлачӑн 12-мӗшӗнче вара Сӗнтӗрвӑрри хулинче 37-ри арҫын виллине тупнӑ. Вӑл та пӗлӗшӗпе эрех ӗҫнӗ пулнӑ.
Кӑҫал республикӑна шкул ачисене илсе ҫӳремелли 16 ҫӗнӗ автобус килнӗ. Пӗтӗмӗшле хакӗ — 32,4 миллион тенкӗ.
ЧР Вӗренӳ министерстви пӗлтернӗ тӑрӑх, муниципалитетсене 17 ҫын вырнаҫакан — 7 автобус, 23 ҫын кӗрекен — 5 автобус, 20 ҫын лармалӑх 4 автобус парӗҫ. Вӗсем 2007 ҫулта кӑларнӑ транспорта улӑштарӗҫ. Хӑш-пӗр ҫӗрте ҫӗнӗ маршрут уҫӗҫ.
Автобуссене Элӗк, Патӑрьел, Вӑрнар, Йӗпреҫ, Канаш, Куславкка, Комсомольски, Муркаш, Пӑрачкав, Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле, Елчӗк, Тӑвай районӗсене, Ҫӗмӗрле хулине парӗҫ.
+26.3 °C